其中,蒙古汗王授权萨迦派的情况是:铁鼠年,成吉思汗之孙阔端汗时期,多达那波(切加)和加曼二人率兵进藏,于多朵麦的索曲卡地方杀死许多藏人,征服了东面工布、西面泥婆罗和南面门隅以内的地方,兵至热振,戮僧五百名,杰拉康德内讧亦在此时发生,索敦等五百僧俗惨遭屠戮。此后,此二人派使回去向王宫禀报说:藏地僧团以噶丹派为大,善顾情面以达隆法王为智,荣誉德望以至贡京俄为尊,通晓佛法以萨迦班智达为精,并请示该迎请何人。
后来奉命请去萨班……
——《如意宝树史》,蒲文成,才让汉译本,甘肃民族出版社1994年7月版第271页。
他(杰·敬安)住寺(止贡寺)二十二年之久。在寺住到第七年即庚子年大元(蒙古)大军来到‘蘯’区,声势浩大,以此枳空寺僧众也开始做逃走的时候,杰·敬安说:“不必怕!安慰众人安住”。先是元军武官弥里季来到寺中,仅一见敬安即生敬信,而且发生如父与子般的思想,他承许以后送供物礼品来。于是对人畜都不做任何伤害而退去。此后过了二十八天由垛达当武官而前来寺中,他抓着汞巴释迦仁的手而带走时,天降雹雨。他问道:“这是何故?”答:
“由于你捕捉了敬安之徒汞巴而敬安不喜。至尊上师敬安不喜,因此天公也不喜悦而降雹。”以此他又问:“这人是做什么的?”答:“敬安大师既不务农,他人所供诸物一到他的手中是做抚育僧众而用。”凶顽的武官听说后也变得极大地和善,他所率领诸军也都比商客更加温和而销声匿迹的退走。
——《青史》,郭和卿汉译本,西藏人民出版社1985年3月版第375~376页。
……至于达隆派系(即达隆噶举派):最初由达隆汤巴建寺,直到而今(著者当时)出有多代上师传承,寺庙和僧伽各部也都幸福美满,而且谁也不对他们作损害。大元大军来时,诸军虽游弋于颇垛的地方,但对达隆汤巴无丝毫损害①。后来枳空派领来僧俗二众的队伍布满扎塘的大平原上时,达隆派以一支只有百余人兵马大败之。
——《青史》,郭和卿汉译本,西藏人民出版社1985年3月版第422页。
编注:
①达隆汤巴·扎西贝,生于1142年,卒于1210年。据此“大元大军来时”,似指这一时期。
从戊戌到庚子三年间,蒙古军队来到西藏,焚毁嘉寺。
以大德索敦为首僧俗共五百人,全被杀害。霍尔多垛(蒙古一首长)心生痛悔,而供施许(多)金银以修复嘉寺。中殿名香特以修复;“达”佛殿未能修复;嘉扎佛殿修复其主要佛像释迦牟尼,而很好地做了开光法事。
——《青史》,郭和卿汉译本,西藏人民出版社1985年3月版第60页。
由于(僧伽)各部彼此斗争和后来大元兵杀害热振僧众月约五百人,及在嘉区杀害约五百人马,而使佛教出现许多兴衰的景象,后来由上师帕巴(即帕思巴)的恩德,萨迦派作了藏、卫、康三区之主。然而由于后裔中发生亲爱疏憎的纷争,而使萨迦统治仅有七十五年。
——《青史》,郭和卿汉译本,西藏人民出版社1985年3月版第422页。
三、萨班与阔端在凉州会谈及其他活动
Sa skya pa ndi tavi spring yig
(sa skyavi gdung rabs las)
Dpal ldan sa skya pandi tas/dbus gtsang mngav ris
dang bcas pavi dge bavi bshes gnyen you mchod rnams la
springs pa/sangs rgyas kyi bstan pa dang/sems can spyi dang
/sgos bod skad smra ba thams cad la phan par bsamas nas
hor nang du vong/nged vbod mkhan la yon bdag chen po
shin tu dges/vphgas pa spun vdi vdra bavi chung ba nas
khrid nas vkhor dang bcas pa vong ba de nged la bsams pa
yin/khyod mgos ngo bltas pa yin/gzhan tsho rkang pas ngo
bltas pa yin/khyod ngas bos pa yin/gzhan tsho skrag nas vong
ba yin/de ngas mi shes pa e yin/vphags pa spun gyis sngar
yang bod kyi chos ni shes par vdug/da dung yang vphags pas
bod chos slob/phyag na rdo rjes hor yig dang hor skad slob/
ngas mi chos kyis bskyangs/khyed kyis lha chos kyis
bskyangs na shvakya mu nevi bstan pa yang phyivi rgya mt-
shovi mthav tshun chad khyab par mi vgro ba e yin gsungs
so/ rgyal po byang chub sems dpav vdi spyir sangs rgyas kyi
bstan pa dang/ sgos dkon mchog gsum la shin tu gus khrims
lugs bzang pos vkhor thams cad legs par skyong zhing/
khyad par du yang nged la gzhan las lhag pavi thugs la
ndogs par byung / khong gi zhal nas khyod rang blob de bar
chos shod/ khyed la gang dgos ngas ster ba yin/ khyod bzang
po gtong ba ngas shes/ ngas bzang por e gtong gnam shes
gsungs/ khyad par vphags pa spun la thugs vdogs che bar
vdug/ rang shes khrims lugs vkhus shes na/ rgyal khams
thams cad la phan par bya snyam pavi thugs dgongs bzang
po cig vdug/sgos khyed rang gi mi sde bod rnams la khrims
lugs legs par slobs/ skyid du vjug pa ngas shes gsungs pa
dang/ rgyal pa dang rgyal brgyud rnams tshe ring bavi smon
lam rim gro pa thams cad vbad par zhu/ skabs don hor vdivi
dmag sde grangs las vdas/ vdzam bu gling thams cad khong
gi mngav ris su vdug snyam pavi bsam pa cig vdug snyam
pavi bsam pa cig vdug / khong rang dang mthum pa tsho
skyid sdug khong rang dang mnyam par byed/ khong la zhe
thag pas gang zer la ma nyan na ngo bltas pa yin zer bavi
ming gis mi chog pa/ rting brlag par byed pa cig vdug/yu gur
gyi rgyal khams vdi yang ma brlag par gong du phan/ mi nor
rnams khong gis blangs nas/ yig mkhan/ nor gnyer ba/bu
dgav thams cad khong gis byed/ rgya/ mi nyag/ sog pa la
sogs pa ma brlag gong du hor vdra btang yong ci zer ma
nyan pas brlag pavi rting la vgro sa ma rnyed nas ngo blta
dgos byung / vom kyang de rting ci zer nyan pas da lta thad
so so na bu dgav nor gnyer/dmag dpon/ yig mkhan la sogs pa
khong rang gi mi chen re bskos pa mang/ vo skol mi sde
ngan la gyong bas thabs sna tshogs kyi sgo bros pas thar du
re/ thag ring bas mi yong du re/ vthab thub tu re nas/ g·yo
sgyu zol gsum byas pas brlag kyang brlag/ tha thad so so nas
ngo bltas pavi tsho mang/ bod ngan la gyong pavi stobs kyis
bran dang g·yog gi bye brag ma gtogs pa/ dpon por bskos pa
brgya la re vgay tsam las ma mthong/ bod ngo bltas pa mang
yang vdab nor nyung bavi stabs kyis mi chen tsho rting nas
ma mgu bavi gnad cig gdav/ na ning ni lo vgav la stod du
dmang song ba med/ ngas bi ri khrid nas ngo bltas/ vdir shin
tu ngo blta legs pas/ stod mngav ris/ dbus gtsang ba rnams
ngo bltas/ bi ri that had tsho yang ngo blta bar yod byas pas/
da bar la dmag ma song ba des phan pa yin te/ stod kyi mi
rnams de tsho mi shes te mchis/ de skabs su vdi na mar ngo
bltas pa yin kyang vdab nor legs pa ma byas pa dang/ blo
ma gtad pa kun la dmag brgyab nas mi nor thams cad gtor
ba de khyed rnams kyis thos te mchis/ dmag brgyab pa de
tsho yul btsan/ mi dpav/ dmag mang/ go cha sra zhing mdav
mkhas pa rnams kyis thub tu re byas pas rlag vdug/ mi
rnams kyi bsam pa la/ hor kho rang vu lag dang dmag khral
chung/ gzhan tsho vu lag dang damg khral che bsam ste/
gzhan tsho bas hor rang vu lag dang dmag khral che/ de
dang sbyar na gzhan tsho chung bar gdav/ da dung yang ci
zer gyi ngag la nyan na khyed rnams kyi yul/ sa phyogs kyi
mi sde/so sovi dpon gang yod pa de dpon du bskos/sa skya
pavi gser yig pa dang dngul yig pa bos la/ nged kyi da ra
kha che vdi bskos na vthad pa yin zer bavi ngo spord gyis la
phar vgro tshur vgrovi bang chen pa go chod pa tshud/ de
nas dpon gyi ming/ mi sdevi grangs/ vdab nor gyi tshad yi ge
legs po gsun gyis la/ gcig nged la bskur/ gcig sa skyar zhog/
gcig rang gi dpon gyis bzung/ yang ngo bltas pa vdi yin/ ma
bltas pa vdi yin zer bavi sa ris legs pa gyis/ shan ma phyed
na ma bltas pavi zhor la bltas pa tsho yang brlag dogs yod/
sa skya pavi gser yig pas yul gang yin pavi dpon dang gros
gyis la/ sems can la yang phan par gyis la rang tshod dbang
che ma byed/yul dpon gyis kyang sa skya pavi gser yig pa
dang gros ma byas par rang tshod ma byed/ gros ma byas par
rang tshod byed pa khrims la med/ nyes pa la thug na vdi na
zhu ba dkay/ der thams cad blo mthun par gyis/ hor gyi
khrims lugs byas na legs po vong/ gser yig pa bsu bskyel
dang zhabs tok legs por gyis/ vdi yang gser yig pa yong ba
kun la gzhan vdri bavi sngno la ma bros sam vthab bam/
gser yig pa tsho nya ra legs por byas sam/ vu lag byung
ngam/ ngo bltas pa rnams brtan nam byas pa de tsho sngno
la vdri bar vdug/ gser yig pa de ma mgu nag nod thub pavi
gtam gtong bar nges/ mgu na phan thogs nus pa cig gdav/
gser yig pavi ngag la ma nyan na byas kyang na byas kyang